(A) Genel

7 Aralık 2019 Cumartesi tarihli ve 30971 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Kanun”) ile birlikte vergilendirme sistemine yeni bir vergi türü eklenmiştir. Dijital Hizmet Vergisi adı verilen bu vergi türü ile, dijital ortamda sunulan ve Kanunda yer alan sınıflandırma kapsamında olan hizmetler neticesinde elde edilen hasılatın vergilendirilmesi söz konusu olacaktır. Mart 2020’nin başında yürürlüğe girecek bu hükümler hakkında şu hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir;

(B) Hangi Tür Hizmetler Dijital Hizmet Vergisine Tabidir?

Kanuna göre, vergi doğumu sonucu bağlanan hizmetlerin dijital ortamda gerçekleşmeleri ön şart olarak kabul edilmiştir. Dijital ortam ise, yine Kanunun 2. maddesinin 1. fıkrasına göre, “Fiziki olarak karşı karşıya gelmeksizin, çevrim içi faaliyetin gerçekleştirildiği her türlü ortamı” ifade etmektedir.

Kanunun 1. maddesine göre, Türkiye’de dijital ortamda sunulan aşağıdaki hizmet gruplarına dahil hizmetler ve bu hizmetlere ilişkin aracılık hizmetleri, dijital hizmet vergisine tabidir:

1. Dijital ortamda sunulan her türlü reklam hizmetleri,
2. Sesli, görsel veya dijital herhangi bir içeriğin dijital ortamda satışı ile bu içeriklerin dijital ortamda dinlenmesine, izlenmesine, oynanmasına veya elektronik cihazlara kaydedilmesine veya bu cihazlarda kullanılmasına yönelik dijital ortamda sunulan hizmetler,
3. Kullanıcıların birbirleriyle etkileşime geçebilecekleri dijital ortamların sağlanması ve işletilmesi hizmetleri.

(C) Dijital Hizmet Vergisinin Mükellefi ve Vergi Sorumlusu Kimdir?

Kanunun 3. maddesine göre, dijital hizmet vergisinin mükellefi, dijital hizmet sağlayıcılarıdır. Kanun uyarınca, yukarıda (B) maddesinde sayılan gruplara karşılık gelen hizmetleri ifa edenler, dijital hizmet sağlayıcıları olarak tanımlanmışlardır. Yine aynı maddeye göre, dijital hizmet sağlayıcılarının, tam mükellef olup olmaması, dijital hizmet vergisi mükellefiyetine tesir etmeyecektir.

Bu duruma ek olarak, Kanunun 3. maddesinin 2. fıkrasında göre, aşağıdaki durumlarda Hazine ve Maliye Bakanlığı (“Bakanlık”), vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanlar ile işleme ve ödemeye aracılık edenleri verginin ödenmesinden sorumlu tutabilecektir:

1. Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, iş yerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması,
2. Gerekli görülen diğer hâller.

(D) Dijital Hizmet Vergisinin Matrahı ve Oranı Nedir?

Verginin Oranı

Dijital hizmet vergisinin oranı, Kanunun 5. maddesinin 3. fıkrası uyarınca %7,5’tir. Bu oran, Cumhurbaşkanı tarafından, hizmet türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte, %1’e kadar indirilebilir veya iki katına kadar artırılabilir.

Verginin Matrahı ve Hesaplanması

Dijital hizmet vergisinin matrahı, ilgili vergilendirme döneminde verginin konusuna giren hizmetler nedeniyle elde edilen hasılattır. Verginin matrahından, gider, maliyet ve vergi adı altında indirim yapılmayacaktır. Buna ek olarak, dijital hizmet vergisi, fatura ve fatura yerine geçen belgelerde ayrıca gösterilmeyecektir.

Dijital hizmet vergisi, matraha oranın uygulanması suretiyle, herhangi bir indirim yapılmaksızın hesaplanacaktır.

(E) Verginin Beyanı Usulü ve Ödenmesi Süreci Nasıldır?

Dijital hizmet vergisi, mükellefin beyanı üzerine tarh olunacaktır. Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar, dijital hizmet vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın sonuna kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler.

Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanlar, bir vergilendirme dönemine ait dijital hizmet vergisini beyanname verme süresi içinde ödeyeceklerdir.

Vergi, katma değer vergisi mükellefiyeti bulunan hizmet sağlayıcıları için bu vergi bakımından bağlı bulundukları vergi dairesince, bulunmayanlar bakımından Bakanlıkça belirlenecek vergi dairesince tarh olunur.

Yukarıda açıkladığımız şekilde, mükellef olarak kabul edilenler tarafından ödenen dijital hizmet vergisi, bu mükellefler tarafından gelir ve kurumlar vergisine esas safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebilecektir.

(F) Vergiden Muafiyet ve İstisnalar Nelerdir?

Kanunun 4. maddesi ile birlikte iki muafiyet grubu oluşturulmuştur. Bu gruplar aşağıdaki gibidir:

1. İlgili hesap döneminden önceki hesap döneminde, vergiye tabi hizmetlere ilişkin, Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon Türk lirasından az olanlar,

VEYA

2. İlgili hesap döneminden önceki hesap döneminde dünya genelinde elde edilen hasılatı 750 milyon avrodan veya muadili yabancı para karşılığı Türk lirasından az olanlar.

Mükellefin, finansal muhasebe açısından konsolide bir grubun üyesi olması hâlinde, bu sınırların uygulanmasında grubun verginin konusuna giren hizmetlere ilişkin elde ettiği toplam hasılat dikkate alınacaktır. Cumhurbaşkanı, yukarıda yer alan hadleri verginin konusuna giren hizmet türlerine göre ayrı ayrı veya birlikte, sıfıra kadar indirmeye veya üç katına kadar artırmaya yetkilidir.

Dijital ortamda yapılan aşağıdaki hizmetlerden elde edilen hasılat dijital hizmet vergisinden istisna olup, bu hizmetlerden elde edilen hasılat yukarıda sayılan parasal sınırların tespitinde dikkate alınmayacaktır. Aşağıda sayılan hizmetler dışında başka kanunlarda yer alan istisna ve muafiyet hükümleri dijital hizmet vergisi bakımından geçerli olmayacaktır. İstisna kapsamındaki hizmetler aşağıdaki gibidir;

1. Telgraf ve Telefon Kanunu’nu kapsamında, üzerinden hazine payı ödenen hizmetler,
2. Gider Vergileri Kanunu’na göre, üzerinden özel iletişim vergisi alınan hizmetler,
3. Bankacılık Kanunu’nun 4. maddesi kapsamındaki hizmetler,
4. Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 2. maddesinde tanımlanan Ar-Ge merkezlerinde ve Ar-Ge faaliyetleri neticesinde oluşturulan ürünlerin satışı ile münhasıran bu ürünler üzerinden sunulan hizmetler,
5. Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’un 12. maddesi kapsamında yer alan ödeme hizmetleri.

(G) Dijital Hizmet Vergisine İlişkin Beyanname Verilmemesi ve Verginin Ödenmemesi Halinde Ne Olacaktır?

Beyanname verme ve ödeme yükümlülüklerini süresinde yerine getirmeyen dijital hizmet sağlayıcılarına veya Türkiye’deki yetkili temsilcisine, bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi için dijital hizmet vergisini tarha yetkili vergi dairesi tarafından, internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler kullanılarak, Vergi Usul Kanunu’nda yer alan tebligat yöntemleri (ör. posta yoluyla), elektronik posta veya diğer tüm iletişim araçları ile ihtarda bulunulabilir. Bu durum Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde ilan edilir.

İlandan itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde, dijital hizmet sağlayıcılarının sunmuş oldukları hizmetlere erişimin, bu yükümlülükler yerine getirilinceye kadar engellenmesine Bakanlıkça karar verilir.

(H) Sonuç ve Yürürlük

7 Aralık 2019 Cumartesi tarihli ve 30971 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kanun, yayım tarihini takip eden üçüncü ayın başında, yani 1 Mart 2020’de uygulanmaya başlanacaktır.

Kanunun hükümleri Cumhurbaşkanı tarafından yürütülecektir.

Bu Kanunla birlikte, Türkiye’de hizmet veren ve yüksek miktarda gelir elde eden yerli ve yabancı dijital hizmet sağlayıcılarından vergi tahsil edilmesi yoluyla Hazineye kazanç sağlanması amaçlanmıştır. Emsal olarak, 1 Ocak 2019 tarihinde Fransa’da yürürlüğe giren dijital servis vergisi oranının %3 olduğu göz önüne alınırsa, Türkiye’deki %7,5’lik bu oranın emsal Avrupa ülkelerinden yüksek olduğu görülmektedir.

Bu duruma ek olarak, ülkemizde yoğun olarak kullanılan ve tanınan dijital hizmetlerin fiyatlarında, dijital hizmet vergisiyle birlikte artışa gidilmesi beklentisi sebebiyle, tüketici menfaatlerinin de bu durumdan negatif etkileneceğini söylemek mümkündür.

7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Detaylı bilgi almak için bize buradan ulaşabilirsiniz. Avukatlık büromuzun İdare ve Vergi Hukuku, Bankacılık ve Finans Hukuku, Bilişim Hukuku, Uluslararası Ticaret ve Gümrük Hukuku ve Tüketici Hukuku alanlarındaki çalışmaları hakkında detaylı bilgiyi web sitemizden alabilirsiniz.

Uçar Hukuk & Danışmanlık Bürosu