GENEL AÇIKLAMALAR

Elektronik paranın tanımı çeşitli iç hukuk mevzuatları ve Avrupa Birliği tarafından yapılmış olsa da yakın tarihlerde günümüzü kapsayan bir tanım bulunmamaktadır. Buna karşılık, 01/12/2021 tarihli ve 31676 sayılı Resmi Gazete’de “Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ” (“Tebliğ”) başlığıyla yayımlanan tebliğde “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı m.3/1-r’de elektronik para tanımı, “elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, Kanunda tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değeri,” şeklinde yapılmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında elektronik parayı, elektronik ortamda saklanma imkânı olan, maddi değer teşkil eden ve madeni ya da kağıt para işlevini elektronik ortamda saklayan parasal değer olarak tanımlamamız mümkündür.

Tebliğin yanı sıra 01/12/2021 tarihinde “Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik” (“Yönetmelik”) ile de değişiklikler getirilmiştir.

TEBLİĞ VE YÖNETMELİK İLE GETİRİLEN DEĞİŞİKLİKLER

• Elektronik para ihraç eden kuruluşlara, 5 milyon TL ödenmiş sermaye şartı Yönetmelik ile gelen bir düzenlemedir. Ayrıca bu kuruluşların fatura ödemelerine aracılık edilmesine yönelik hizmetlerin verilmesinde en az 1 milyon TL, ödeme hesabının işletilmesi, para transferi ve havalesi, ödeme aracının ihraç veya kabulü gibi hizmetleri sunmasında en az 2 milyon TL ödenmiş sermaye şartı Yönetmeliğin “Faaliyet İzni” başlıklı 11. maddesinde yer almıştır.
• Yönetmelik m. 11’de “Faaliyet başvurusu yapan şirketin unvanını ödeme kuruluşu ya da elektronik para kuruluşu olduğunu gösterir ibareleri içermesi zorunludur.” şeklinde düzenleme getirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’na (“TCMB”) yapılacak başvurular iki aşamada gerçekleşecektir. Bu aşamalar; “istihbari inceleme aşaması” ve “nihai onay aşamasıdır.”
• Yönetmelik m. 16’ya göre kuruluş, kredi veremez ve kredi verdiği izlenimini yaratacak şekilde reklam ve pazarlama faaliyetlerinde bulunamaz. Ödenmesine aracılık edilen tutarlar taksitlendirilemez. Yönetmeliğin 15. maddesinin fıkrasında da kuruluşun mevduat veya katılım fonu kabul edemeyeceği, her türlü belge, ilân ve reklamlarında veya kamuoyuna yaptığı açıklamalarda banka adını ya da banka gibi faaliyet gösterdiği ya da banka adına işlem yaptığı izlenimini uyandıracak ifadeleri kullanamayacağı düzenlenmiştir. Döviz alım satım işlemi tarafların Türkiye ve yurtdışında bulunmasına göre iki ayrı şekilde koşullandırılmıştır. Her iki taraf da Türkiye’de yerleşik durumda ise ödeme hizmeti sağlayıcılarının kullandığı ödeme işlemleri ile ilgili döviz alım satım işlemi yapamayacaktır. Taraflardan birinin yurtdışında bulunması durumunda ise Yönetmelikte (m. 15/4) belirtilen şartlar dahilinde döviz alım satım işlemi mümkündür.
• Yönetmelik m. 15’te, “Banka, kuruluşa bu madde uyarınca Kanun kapsamında ödeme hizmeti olarak değerlendirilmeyen alanlarda faaliyet gösterebilmesi için ilave öz kaynak bulundurma yükümlülüğü getirebilir” düzenlemesine yer verilmiştir.
• Yönetmeliğin 36. maddesinde “Koruma hesaplarının bloke edilmesi ve teminatlar” başlığı altında ödeme fonları koruma hesapları ile elektronik para koruma hesapları, fon sahiplerinin haklarının tazmin edilmesi ve kuruluşun ilgili yasadan kaynaklanan yükümlülüklerinin yerine getirilmesini teminen ilgili banka tarafından bloke edilme imkânı düzenlenmiştir. Aynı maddede, TCMB nezdinde verilen hizmete göre teminat bulundurma zorunluluğunu müşteri sayısını esas alarak ayrı ayrı fıkralarda düzenlemiştir.
• “Elektronik paranın ihracı” başlıklı m. 5’te, elektronik para ihraç eden kuruluşun aldığı fon tutarı kadar elektronik parayı gecikmeksizin ihraç edeceği, elektronik para temin etmek üzere elektronik para kuruluşunun temsilcisine verilen fonların elektronik para kuruluşuna verilmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre elektronik para karşılığında alınan fon için faiz işletilemeyecek ve müşteriye elektronik paranın tutulduğu süreye ve tutara bağlı herhangi bir menfaat sağlanamayacaktır. Ayrıca elektronik para ihraç eden kuruluş, müşterinin talebi üzerine elektronik paranın karşılığı kadar fonun geri ödenmesine ilişkin işlemleri talebi almasının ardından en geç ertesi iş günü sonuna kadar yapmakla yükümlü olacaktır (m.6).
• Madde 5 düzenlemesine göre Yönetmeliğin uygulanmasında, elektronik para, elektronik para temin etmek üzere ödeme yapıldığı anda ihraç edilmiş sayılacaktır.

Yönetmelik metninin aslına buradan ulaşabilirsiniz.

Tebliğ metninin aslına buradan ulaşabilirsiniz.

Detaylı bilgi almak için bize buradan ulaşabilirsiniz. Büromuzun Bankacılık ve Finans Hukuku, Bilişim Hukuku ve İdare ve Vergi Hukuku alanındaki çalışmaları hakkında detaylı bilgiyi internet sayfamızdan alabilirsiniz.

S. Betül DEMİREL & Sena ÖRTLEK

Uçar Hukuk & Danışmanlık Bürosu