02/04/2022 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan ve aynı tarihte yürürlüğe giren Şarj Hizmeti Yönetmeliği (“Yönetmelik”); şarj ünitesi ve şarj istasyonlarının kurulması ve işletilmesi, şarj ağının oluşturulması, şarj ağı işletmecilerinin lisanslandırılması ve faaliyetlerinin düzenlenmesi, şarj ağı işletmecileri ve şarj istasyonu işletmecileri ile kullanıcıların hak ve yükümlülükleri, serbest erişim platformunun kurulması ve işletilmesine ilişkin usul ve esasları kapsar. Yönetmelik elektrikli araçlara yol yardımı amacıyla elektrik enerjisi temin eden mobil şarj ünitelerini ise kapsamına almaz.
02/08/2022 tarihine kadar şarj hizmeti sağlayan kişilerin durumlarının bu Yönetmeliğe uygun hale getirmesi gerekli olup işbu bilgi notu, Yönetmelik hakkında okuyucuların detaylı bilgi edinebilmesi için hazırlanmıştır.
Yönetmeliğe göre bundan sonraki süreçte şarj istasyonu açmak şarj ağı işletmeci lisansı alınması halinde mümkün olur ve şarj ağı işletmeci lisansı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (“Kurum”) alınmakta olup bu lisans hiçbir surette devredilemez. Ancak:
- Lisans sahibi tüzel kişinin birleşme veya bölünme yoluyla yükümlülüklerini başka bir tüzel kişiye devretmesi,
- Bankaların Kuruma gerekçeli olarak bildirimde bulunarak, önerecekleri bir başka tüzel kişiye (Lisans sahibi tüzel kişinin lisansı kapsamındaki tüm yükümlülüklerini üstlenmek şartıyla) lisans verilmesini talep edip Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (“Kurul”) tarafından gerekçelerin uygun bulunması halinde eskisinin devamı mahiyetinde lisans verilmesi devir işlemi sayılmamaktadır.
Elektrik piyasasında faaliyet gösteren ve tarifesi düzenlemeye tabi olan lisans sahibi tüzel kişiler, şarj ağı işletmeci lisansı başvurusunda bulunamaz, şarj hizmeti sunamaz ve piyasada ilgili mevzuat hükümlerine aykırı olarak şarj ağı işletmeciliğinin yapıldığının tespit edilmesi halinde, ilgili kişi hakkında Elektrik Piyasası Kanunu’nda belirtilmiş yaptırımlar uygulanır
Lisans Başvurusu Nasıl Yapılacak?
Lisans almak için; Tüzel kişinin yetkilisi bilgilerini kuruma yazılı olarak sunar ve Kurum, bildirim tarihinden itibaren beş iş günü içinde söz konusu tüzel kişi adına yetkili kişinin elektronik başvuru yetkisini tanımlayarak ve Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslar uyarınca sunulması gereken bilgi ve belgelerle EPDK Başvuru Sistemi üzerinden başvuruda bulunulur.
Lisans başvurusunda bulunacak tüzel kişinin:
- Anonim şirket ya da limited şirket olarak kurulmuş olması
- Kamu iktisadi teşebbüsleri tarafından yapılan başvurular hariç, asgari sermayesinin 4.500.000,00.TL’den az olmaması,
- Anonim şirket olarak kurulmuş olması halinde, sermaye piyasası mevzuatına göre borsada işlem görenler dışındaki paylarının tamamının nama yazılı olması ve şirketin borsada işlem görmek üzere ihraç edilecekler hariç hamiline yazılı pay çıkarmaması zorunludur.
Başvuru sırasında tüzel kişiden istenen bilgi ve belgelerin gereğine uygun olarak sunulup sunulmadığı Kuruma sunulduktan on iş günü içerisinde tamamlar. Başvurularda eksik tespit edilmesi halinde eksikliklerin, on beş iş günü içerisinde giderilmesi istenir ve söz konusu eksiklikler giderilmediği takdirde başvuru yapılmamış sayılır, Kuruma sunulan belgeler ile lisans alma bedeli iade edilir.
Lisans başvurusu Kurul kararıyla sonuçlandırılır şarj ağı işletmeci lisansı verilecek ve lisans sahibi tüzel kişinin ticaret unvanı, tescilli markası ve lisans süresi Kurumun internet sayfasında duyurulur. Lisans başvurusu en geç otuz gün içerisinde karara bağlanır ve lisans en fazla 49 yıllığına verilebilir. Lisans süresi lisans sahibinin talebi üzerine uzatılabilir ve süre uzatım talebi, yürürlükteki lisans süresinin bitiminden en erken dokuz ay, en geç üç ay önce, lisans sahibinin Kuruma başvurması suretiyle lisans tadil başvurusu şeklinde yapılır.
Yıllık lisans bedeli lisans sahiplerinin yıllık gelir tablolarında yer alan lisans kapsamında yürüttükleri şarj hizmeti faaliyetine ilişkin net satış tutarı ile Kurulca her yıl belirlenecek katsayının çarpılmasıyla hesaplanır ancak 01/01/2023 tarihinden itibaren beş yıl boyunca yıllık lisans bedeli alınmaz.
Lisans Tadili
Lisans, lisans sahibinin talebiyle veya Kurumca resen tadil edilebilir. Lisansa kayıtlı bir bilginin değişmesi veya lisansa bilgi eklenmesinin veya lisanstan bilgi çıkarılmasının gerekmesi halinde, bu durumun vuku bulmasından veya lisans sahibi tarafından öğrenilmesinden itibaren en geç otuz gün içerisinde lisans sahibi Kuruma başvuruda bulunarak lisansının tadil edilmesini talep etmek zorundadır.
Lisans tadil başvurusu sırasında istenen bilgi ve belgelerin ilgili mevzuata uygunluğuna ilişkin inceleme, on iş günü içerisinde tamamlanır. Eksiklik tespit edilen başvurulardaki eksikliklerin on iş günü içerisinde giderilmesi istenir ve söz konusu eksiklikler giderilmediği takdirde başvuru yapılmamış sayılır.
Lisansın sona ermesi
Lisans, lisans süresinin bitiminde kendiliğinden sona erer veya:
- Lisans sahibinin iflasının kesinleşmesi,
- Lisans sahibi tüzel kişinin lisansı kapsamındaki hak ve yükümlülüklerinin birleşme veya bölünme yoluyla başka bir tüzel kişiye devri haricinde lisans sahibinin tüzel kişiliğinin sona ermesi,
- Lisans sahibinin talebi,
- Lisans verilmesine esas şartların kaybedildiğinin tespiti üzerine durum lisans sahibine bildirildiğinde otuz gün içerisinde koşulun tekrar sağlandığının Kuruma ibraz edilmemesi,
- Lisans verme aşamasındaki süreli yükümlülüklerin yerine getirilmemesi,
- Şarj ağının oluşturulamaması veya oluşturulduktan sonra korunamaması durumlarında Kurul kararıyla sona erdirilir.
Lisans sahibi, faaliyetini sona erdirmesinden en az iki ay önce sertifika verdiği şarj istasyonu işletmecilerini durumdan haberdar etmek ve Kuruma bilgi vermekle yükümlüdür. Lisansın sona ermesi halinde şarj ağı işletmecisince düzenlenen sertifikalar da kendiliğinden geçerliliğini yitirir.
Lisans Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri
Şarj ağı işletmecisi, lisansının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde en az elli adet şarj ünitesinden ve en az beş farklı ilçedeki şarj istasyonundan oluşacak şekilde şarj ağını oluşturur. Şarj ağında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde beşi ile Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında bulunan otoyollar ve devlet yollarında yer alan şarj ünitelerinin en az yüzde ellisinin DC 50 kW ve üzeri güçteki şarj ünitesi niteliğinde olması zorunludur.
Şarj ağına bağlı her bir şarj istasyonunda, bulunuyorsa DC güçteki şarj ünitelerinin en az birinin TS EN 62196-3 standardında tanımlanan birleşik şarj sistemi (Combo-2) ile donatılmış olması zorunlu olup bunun bulunması halinde AC güçteki şarj ünitelerinin en az birinin TS EN 62196-2 standardında tanımlanan Tip-2 şarj soketiyle donatılmış olması zorunludur (AC güçteki şarj üniteleri Tip-2 şarj soketiyle veya araç konektörü ile donatılarak hizmete alınabilir.).
Belirlenen sürede sarj ağını oluşturmayan veya oluşturduktan sonra koruyamayan lisans sahiplerinin bildirime gerek olmaksızın otuz gün içinde gerekli şartları sağlaması ve bu şartların sağlandığına dair Kuruma bildirimde bulunması zorunludur.
Şarj ağı işletmeci lisansı, lisans sahibine:
- Ülke genelinde şarj hizmeti sunma,
- Şarj istasyonu kurma ve işletme,
- Düzenlediği sertifikalar kapsamında şarj istasyonu kurdurma ve işlettirme,
- Kullanıcılar ile sadakat sözleşmesi yapabilme,
- Şarj istasyonları için taşınmaz temini talebinde bulunma, haklarını verir.
Lisans sahibinin lisans kapsamındaki hakları Kurumdan izin alınmaksızın 3. şahıslara devir, temlik ve rehin edilemez.
Lisans Sahibi Tüzel Kişinin Ortaklık Yapısında Doğrudan Paylarda, Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Temsile Yetkili Kişilerde Değişiklik Olması
Lisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısında doğrudan paylarda, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile temsile yetkili kişilerde değişiklik olması halinde lisans sahibi, değişikliğin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasından itibaren en geç altı ay içerisinde bu durumu:
- Anonim şirketlerin halka açık hisselerindeki değişiklikler hariç olmak üzere, lisans sahibi tüzel kişinin ortaklık yapısında doğrudan pay değişikliği olması halinde pay devrine ilişkin sözleşmenin noter onaylı örneği ya da değişikliğe ilişkin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi,
- Lisans sahibi tüzel kişinin yönetim kurulu başkan ve üyelerinde değişiklik olması halinde değişikliğe ilişkin kararın noter onaylı sureti veya kararın yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi,
- Lisans sahibi tüzel kişiyi temsile yetkili kişi veya kişilerde değişiklik olması halinde yeni yetkili veya yetkililerin kimlik bilgilerinin ve yetkinin sınırlarının yer aldığı yetki belgesiyle birlikte Kuruma bildirir.
Bilgi Güvenliği
Şarj ağı işletmecisi, Kurumun erişimine sunulan ve Kuruma gönderilen tüm bilgilerin gizliliğinden, bütünlüğünden, erişilebilirliğinden, doğruluğundan ve güvenliğinden sorumludur. Şarj ağı işletmecisi, lisansı kapsamında gerçekleştirilen iş ve işlemler ile elde edilen verileri yürürlükteki mevzuat uyarınca muhafaza eder ve bu verilere ve şarj ağı işletim sistemine Kurum ve Kurum tarafından yetkilendirilmiş ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları haricindeki yetkisiz kişilerin erişimlerini engelleyecek güvenlik önlemlerini alır ve uygular. Şarj hizmeti kapsamında toplanan verilerin hizmetin verildiği tarihten itibaren en az beş yıl süreyle şarj ağı işletmecisi tarafından güvenli bir şekilde saklanması zorunludur. Kurum, şarj ağı işletmecilerinden topladığı verileri kullanma, raporlama, yayımlama ve kamunun kullanımına açma hakkına sahiptir.
Sertifika
Şarj ağı işletmecisi, üçüncü kişilerce şarj istasyonu kurulması ve işletilmesi ile şarj istasyonunun kendi şarj ağına bağlı olarak çalışması için sertifika düzenler. Şarj ağı işletmecisi tarafından düzenlenen sertifika, şarj ağı işletmecisi ile sertifika verdiği şarj istasyonu işletmecisi arasında şarj hizmeti sunulmasına ilişkin tarafların hak ve yükümlülüklerini tanımlar.
Her bir şarj istasyonu için yalnızca bir lisans sahibi tarafından sertifika düzenlenebilir. Düzenlenen sertifikanın süresi ilgili şarj ağı işletmeci lisansının geçerlilik süresini aşamaz. Şarj istasyonu işletmecisi şarj ağı işletmecisinden aldığı bir sertifikayla birden fazla şarj istasyonunda şarj hizmeti sunabilir. Şarj hizmetinin sunulmasında asli sorumluluk şarj ağı işletmecisinindir.
Şarj hizmetinin sertifika kapsamındaki bir şarj istasyonunda sunulması, şarj ağı işletmecisinin ilgili mevzuat ile diğer mevzuattan kaynaklanan yükümlülük ve sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. Şarj istasyonu işletmecisi, sertifika düzenleyen şarj ağı işletmecisinin gözetimi ve denetiminde şarj hizmeti faaliyetinde bulunur.
Şarj istasyonu işletmecisinin, sertifikasının geçerliliğini yitirmesi halinde faaliyeti de sonlanır. Bu durumda şarj istasyonu işletmecisi başka bir şarj ağı işletmecisine başvurarak sertifika talebinde bulunabilir ve sertifikasını aldığı lisans sahibinin şarj ağına bağlanarak faaliyet yürütür.
Şarj İstasyonu
Şarj istasyonu, yürürlükteki mevzuat ve standartlara uygun olarak tasarlanır, kurulur, işletmeye alınır, işletilir, işletmeden çıkarılır ve denetlenir. Hiçbir gerçek veya tüzel kişi yürürlükteki mevzuat veya standartlara aykırı olarak şarj istasyonunda elektrikli aracın şarj edilmesi için elektrik enerjisi sağlayamaz veya şarj ekipmanının kullanımına izin veremez.
Şarj istasyonu bir veya birden fazla şarj ünitesinden oluşabilir. Şarj istasyonunda şarj hizmeti ancak bir şarj ağına bağlı olarak yürütülür. Ayrı bir elektrik aboneliği olan ve en az bir DC 50 kW ve üzeri güçte şarj ünitesi bulunan şarj istasyonlarının elektrik tüketiminin ölçülmesi için kullanılacak sayaçların ilgili mevzuata göre tesis edilecek otomatik sayaç okuma sistemine uyumlu olması zorunludur.
Şarj hizmeti sunulan halka açık şarj istasyonlarında tüm kullanıcıların şarj hizmeti satın alabilmesini sağlayacak ödeme sistemlerinden en az bir tanesinin bulundurulması zorunludur. Bu ödeme yönteminin nasıl kullanılacağına ilişkin bilgilendirmelere şarj istasyonunda ve şarj ağı işletmecilerinin dijital mecralarında yer verilir.
Şarj İstasyonunun İşletilmesi
Bir şarj istasyonunun şarj hizmeti sunmaya başlayabilmesi için İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca iş yeri açma ve çalışma ruhsatına sahip olması zorunludur. İşyeri açma ve çalışma ruhsatının geçerliliğini yitirdiğinin anlaşılması halinde şarj istasyonunda şarj hizmetine yönelik faaliyetler sonlandırılır. Halka açık şarj istasyonlarında lisans sahibinden kaynaklanmayan haklı sebepler ve mücbir sebepler hariç şarj hizmetinin sürekli ve kesintisiz olarak sunulması zorunludur. Otel, restoran, alışveriş merkezi gibi işyerlerine ait otoparklarda kullanıma açık olan şarj istasyonları bağlı bulundukları iş yerinin çalışma saatleri ile sınırlı olarak şarj hizmeti sunabilir. Kullanımının tehlike arz ettiği tespit edilen herhangi bir şarj istasyonu derhal hizmet dışı bırakılır.
Kullanıcı Şikayetleri
Şarj ağı işletmecisi; kullanıcı şikâyetlerinin iletildiği, kaydedildiği ve kullanıcıların takip edilebildiği iletişim kanallarını tesis etmekle ve kendisine iletilen talepleri on beş iş günü içerisinde sonuçlandırarak kullanıcıyı bilgilendirmekle yükümlüdür. Şarj hizmeti alan kullanıcıların hakları ve zararlarının tazmini konusunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Bu kapsamda oluşturulan kayıtlar bilgi güvenliği tedbirleri alınarak iki yıl süreyle muhafaza edilir.
Serbest Erişim Platformu
Kurum tarafından bir serbest erişim platformu kurulur ve işletilir.
Şarj ağı işletmecisi:
- Kendi şarj ağında yer alan her bir şarj istasyonu için şarj istasyonunun coğrafi konumunu,
- Şarj ünitesi sayısını,
- Şarj ünitesi tipini,
- Şarj ünitesi gücünü,
- Soket sayısı ile tiplerini,
- Şarj istasyonu numarası ile adını,
- Her bir şarj istasyonunda şarj hizmeti için kullanılacak ödeme yöntemi ile çalışma saatlerini,
- Her bir şarj istasyonu için şarj ünitesi ve soket bazında uygulanacak şarj hizmeti fiyatlarını,
- Şarj istasyonunun planlı bakım ve arızalarının başlangıç ve bitiş veya muhtemel bitiş tarih ve saatlerini,
- Şarj istasyonlarında bulunan şarj ünitelerinin ve soketlerinin uygunluk durumlarını,
- Kurumca gerekli görülecek diğer bilgileri,
Kurum tarafından belirlenecek sürelere ve formata uygun olarak serbest erişim platformunda yayımlanmak üzere Kuruma sunmakla yükümlüdür.
Yönetmeliğin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Detaylı bilgi almak için bize buradan ulaşabilirsiniz. Büromuzun Tüketici Hukuku, İdare ve Vergi Hukuku ve Sözleşmeler Hukuku alanındaki çalışmaları hakkında detaylı bilgiyi internet sayfamızdan alabilirsiniz.
Stj. Av. Seray ÇİNAR
Uçar Hukuk & Danışmanlık Bürosu
