21/09/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği” ile 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği” (“Yönetmelik”) yürürlükten kaldırılmıştır. Bu yönetmeliğin 11’inci maddesinin beşinci fıkrası ve 26’ncı maddesi hariç olmak üzere, diğer hükümleri 01/10/2022 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu bilgi notumuzda Yönetmelik ve Tüketici Hakem Heyeti (“Hakem Heyeti”) başvuruları hakkında yapılan önemli değişikliklere yer verilecektir.
Başvuru Sürecindeki Değişiklikler
Eski düzenlemeye göre, 16/12/2021 tarihinde yayımlanan Resmî Gazete’deki tebliğin 3’üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği üzere hakem heyeti başvurularında uyuşmazlık değerine ve ilin statüsüne göre ayrımlara gidilmiş, buna göre; 10.280,00.-TL altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri, Büyükşehir statüsünde olan illerde 10.280,00.-TL – 15.430,00.-TL arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri, Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde ile 15.430,00.-TL altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri, Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 10.280,00.-TL – 15.430,00.TL arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri görevli olarak kabul edilmiştir.
Eski yönetmelik kapsamında uyuşmazlık miktarına göre ilçe ve il hakem heyetlerine başvuru yapma zorunluluğu bulunmaktayken, yeni düzenleme ile eski yönetmelikteki işbu kademeli yapı kaldırılmış olup tüketiciye il-ilçe tüketici hakem heyeti fark etmeksizin istediği hakem heyetine başvurabilme imkanı sağlanmış ve yeni yönetmelikle birlikte hakem heyeti sınırı uyuşmazlık değeri 15.430,00.-TL’den 30.000,00.-TL’ye çıkartılmıştır.
Yeni Yönetmelik ile yapılan değişiklikler ile getirilen bir diğer kolaylık ise, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı ilçede tüketici hakem heyetinin kurulmamış olması halinde, başvurular o ilçe kaymakamlığında yapılacak olmasıdır.
Başvuruda bulunması gereken zorunlu bilgilerde eksiklik ya da tutarsızlık bulunması durumunda, tüketici hakem heyeti başkanı tarafından yazılı olarak yedi gün süre verilmek suretiyle başvuru sahibinden ek bilgi veya belge istenmesi zorunlu tutulmuştur. Bu kapsamda eksik bilgi ve belge sebebiyle başvuruların reddedilmesi ve sürecin uzaması durumunun önüne geçilmek istendiği açıktır.
Tüketici Hakem Heyeti Kararları Hakkında Değişiklikler
Tüketici hakem heyetine yapılan başvurular 6 ay içinde görüşülüp karara bağlanması gerekmekte olup, eski yönetmeliğe göre bu süre en fazla 6 ay daha uzatılabilmekteyken, yeni yönetmelik ile karara bağlanma için ek süre kısaltılarak 3 aya düşürülmüştür.
Eski yönetmeliğe göre hakem heyeti kararlarının, karar tarihinden itibaren taraflara tebliğ süresi 10 iş günü iken, işbu süre yeni yönetmelik ile 15 iş gününe çıkartılmış olup, eski yönetmelik kapsamında yalnızca normal tebligat yoluyla tebliğ işlemleri yapılması öngörülmüşken, yeni yönetmelik ile taraflara öncelikli olarak elektronik ortamda tebligat yapılması, elektronik ortamda tebligat yapılamadığı durumlarda ise öncelikle Tebligat Kanununun 7/a maddesi hükümleri uygulanacağı düzenlenmiştir. Yeni yönetmeliğe göre düzeltme kararları da aynı şekilde taraflara 15 iş günü içinde tebliğ edilecektir.
Kararın Tamamlanması İsteminin Eklenmesi
Yapılan yeni düzenlemeler kapsamına taraflardan her biri, nihaî kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde, ilk başvuruda yer alan taleplerle ilgili karar verilmeyen hususlarda, kararın tamamlanmasını isteme imkânı tanınmaktadır. Tamamlama kararı verildiği takdirde, Tüketici Bilgi Sisteminde oluşturulan tamamlama kararı tutanağı toplantıya katılan başkan ve üyeler tarafından imzalanır, Tüketici Bilgi Sistemine yüklenir, toplantı tarihine ve gündem sırasına göre fiziki ortamda arşivlenmektedir. Tamamlama kararları on beş iş günü içinde taraflara tebliğ edilecektir.
Vekalet Ücretinde Yapılan Değişiklik
21/09/2022 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğe göre, tüketici hakem heyetlerinin tüketici lehine verdiği kararlara karşı açılan itiraz davalarında, kararın iptali durumunda mahkemece tüketici aleyhine, avukatlık asgari ücret tarifesine göre nispi tarife üzerinden vekâlet ücretine hükmedilirken, tarifenin maktu vekâlete ilişkin hükümleri uygulanmaz. Fakat; mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle kararın iptali halinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekâlet ücretine hükmedilememektedir.
Yürürlük Tarihleri
İşbu Yönetmeliğin m.11/5 kapsamındaki ek bilgi ve belge isteme süresi ve m.26 kapsamındaki kararın tamamlanmasını istenmesine dair hükümlerinin 1 Ocak 2023, diğer hükümlerin ise 1 Ekim 2023 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.
Sonuç
Yukarıda bahsi geçen değişikliklerle tüketicinin uzun yargılama süreçlerinden korunması amaçlandığı, tüketiciye başvuru için kolaylıklar sağlandığı ve daha hakkaniyetli bir başvuru süreci olacağı aşikardır.
Konuya ilişkin detaylı bilgi almak için bize buradan ulaşabilirsiniz.
Büromuzun Tüketici Hukuku ve Sözleşmeler Hukuku alanlarındaki çalışmaları hakkında detaylı bilgiyi internet sayfamızdan alabilirsiniz.
Stj. Av. Göksu ÖZCAN
Uçar Hukuk & Danışmanlık Bürosu
