GENEL AÇIKLAMALAR
Günümüzde kentleşme, şehir kalabalığı, gürültü, stres vb. faktörler insanların doğaya olan özlemini artırmış ve şehirden uzak sakin alanlar bulmaya yöneltmiştir. İnsanlara hem bir kaçış hem de uğraş olsun diye temelinin İngiltere’ye dayandığı Hobi Bahçeleri ülkemizde de kurulmuştur. İlk Hobi Bahçeleri Bursa’da kurulmuş olmakla birlikte zaman içerisinde ülkemizde sayısı artmıştır. Hobi bahçeleri belediyelerin alt yapısını hazırlayarak parçalara böldüğü kiralık topraklarda sebze ve meyve yetiştirilmesi amaçlanarak oluşturulmuştur.
Hedeflenen insanları toprakla ilgilenmeye teşvik etmek iken uygulamada kooperatifler aracılığı ile amaç dışı bir kullanım meydana gelmeye başlamıştır. Tarım arazilerinin parçalara ayrılarak özel hukuk tüzel kişileri tarafından kiralanması ve kiralanan bölümler üzerinde yapı inşa edilmesi sonucu ekim yapılabilecek alanlar daralmıştır. Mevzuata göre tarım arazilerinde yapılaşma mümkün değilken mevcut uygulamada Hobi Bahçesi adıyla mevzuatın arkasından dolanarak tarım arazileri imara açılmış, bu araziler tarım arazisi olmaktan çıkmıştır. Tarım arazilerinin korunması ve hobi bahçesi adı altında bölünmesinin engellenmesi için kanun değişikliği TBMM Genel Kurulu tarafından kabul edilmiştir.
YENİ DÜZENLEME
28/10/2020 tarihinde kabul edilen 7255 No’lu GIDA, TARIM VE ORMAN ALANINDA BAZI DÜZENLEMELER YAPILMASI HAKKINDA KANUN’un 25. maddesi gereğince; 5403 sayılı Kanunun 21. maddesi “Tarım arazilerinin amacı dışında kullanılmasına ve toprak koruma projelerine uyulmamasına ilişkin cezalar ve yükümlülükler” başlığını almış ve içeriğinde değişiklikler yapılmıştır.
Düzenlenen hükme göre tarımsal amaçlı yapılarda ve tarım dışı arazi kullanımlarında izin alınması ve toprak koruma projelerine uyulması zorunlu kılınmıştır. İznin alınmaması, alınan izne uygun kullanılmaması veya hazırlanan toprak koruma projelerine uyulmaması halinde bazı yaptırımlar öngörülmüştür.
Arazi kullanımı için izinsiz işe başlandığı ya da alınan izne uygun kullanılmadığı tespit edildiğinde valilik tarafından iş tamamen durdurulacak, tamamlanmış işin kullanımına ise izin verilmeyecektir. Arazi sahibine veya araziyi bozana 1.000,00.-TL’den az olmamak kaydıyla, kullanılan veya zarar verilen alanın her metrekaresi için 10,00.-TL idari para cezası verilecek; büyük ova koruma alanlarında bu ceza iki katı olarak uygulanacaktır.
İdari para cezasının tebliğinden itibaren bir ay içinde gerekli izinlerin alınması halinde işin tamamlanmasına, iş bitmiş ise kullanımına izin verilebilecektir. Başvuru yapmayanlara veya izin talepleri reddedilenlere iki ay süre verilerek, izinsiz bütün yapılarını yıkması ve araziyi tarımsal üretime uygun hale getirmesi beklenecektir. Verilen süre içinde arazinin uygun hale getirilmediği Tarım ve Orman Bakanlığı’nca resen tespit edildiği durumda idari para cezası üç kat olarak uygulanacaktır. Bu durumda izinsiz yapılar, masrafları Tarım ve Orman Bakanlığınca karşılanarak belediyeler veya il özel idareleri tarafından yıkılacak ve taşınmazlar tarımsal üretime uygun hale getirilecektir.
Tarım arazilerini, tescili mümkün olmayan fiili hisseler oluşturarak hisselerin zilyetliğini, kooperatifler başta olmak üzere bir özel hukuk tüzel kişisinin faaliyeti kapsamında bu tüzel kişiyle üyelik veya ortaklık ilişkisi kurarak devredenlere veya aracılık ederek arazinin bütünlüğünün bozulmasına ve arazinin amacı dışında kullanılmasına sebebiyet verenlere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 100 günden 1000 güne kadar adli para cezası verilecektir. Ayrıca bu tüzel kişi hakkında 50.000,00.-TL’den 250.000,00.-TL’ye kadar idari para cezası verilecektir.
Tarım arazisinin bütünlüğünün sağlanması ve tarımsal üretime uygun duruma getirilmesi halinde, kamu davası açılmayacak, açılmış olan kamu davası düşecek, mahkûm olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkacaktır.
5403 sayılı Kanuna eklenen “GEÇİCİ MADDE 7”’ye göre bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yıl boyunca, yukarıdaki hususlara aykırı hareket edenlere, aykırılığın tarımsal amaçlı yapı olması durumunda öngörülen idari para cezalarının yarısının uygulanacağı düzenlenmiştir.
YÜRÜRLÜK
7255 sayılı Gıda, Tarım ve Orman Alanında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun, 4 Kasım 2020 tarihli ve 31294 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Düzenlemenin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Detaylı bilgi almak için bize buradan ulaşabilirsiniz. Avukatlık büromuzun, Gayrimenkul Hukuku, İnşaat ve Altyapı Hukuku, Kat Mülkiyeti Hukuku ve İdare ve Vergi Hukuku alanındaki çalışmaları hakkında detaylı bilgiyi web sitemizden alabilirsiniz.
Stj. Av. Işınsu AKDURUCAK
Uçar Hukuk & Danışmanlık Bürosu
