23/08/2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 27/11/2014 tarih, 29188 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği” (“Yönetmelik”) kapsamında çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Bu bilgi notumuzda özellikle internet üzerinden yapılan mesafeli satışlara ilişkin bu önemli değişiklikler incelenecektir.
Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Platform Kavramları
Günümüzde artık en yaygın kullanılan alışveriş yöntemi belki de aracı hizmet sağlayıcılarının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistemler olan platformlar üzerinden yapılan işlemler haline gelmiştir. Nitekim 2014 yayım tarihli Yönetmeliğin bu güncel duruma yeterince açıklık getirememesi üzerine ülkemiz güncel alışveriş alışkanlıkları göz önüne alınarak tüketici mağduriyetini en aza indirmek adına bir takım değişiklikler yapılması zaruri hale gelmiştir.
“Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” incelendiğinde Yönetmelikte daha önceden düzenlenmemiş olan aracı hizmet sağlayıcı ve platform kavramlarının tanımlanmış olduğu görülmektedir. Bununla birlikte yeni değişiklikler ile aracı hizmet sağlayıcısının adı, unvanı, MERSİS numarası veya vergi kimlik numarası gibi birçok iletişim bilgisinin tüketici tarafından erişilebilir olması zarureti belirtilmiştir.
Ön Bilgilendirme Kapsamında Yapılan Değişiklikler
Yapılan yeni değişiklikler ile yönetmeliğin Ön Bilgilendirme başlıklı 5. Maddesinde önemli değişiklikler yapılmış, tüketicinin başta cayma hakkı olmak üzere birçok konuda da bilgilendirilmesi sorumluluğunun aracı hizmet sağlayıcısını da kapsadığı belirtilmiştir. Buna göre internet üzerinden çeşitli platformlardan yapılan alışverişlerde bu platformu oluşturan aracı hizmet sağlayıcılarının ön bilgilendirme kapsamında sorumlulukları aşağıda belirtildiği şekildedir:
“MADDE 3- Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b), (c), (ç), (f) ve (g) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; aynı maddenin altıncı fıkrasında yer alan “sağlayıcıya” ibaresi “sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcıya” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“b) Satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının adı veya unvanı, MERSİS numarası veya vergi kimlik numarası,
c) Tüketicinin satıcı veya sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı ile hızlı bir şekilde irtibat kurmasına imkan veren açık adres, telefon numarası ve benzeri iletişim bilgileri ile varsa satıcı veya sağlayıcının adına ya da hesabına hareket edenin kimliği ve adresi,
ç) Satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının tüketicinin şikayetlerini iletmesi için (c) bendinde belirtilenden farklı iletişim bilgileri var ise, bunlara ilişkin bilgi,”
“f) Ödeme, ticari reklam ve tanıtımlarında taahhüt edilen süre ile uyumlu teslim veya ifa süresi, teslimat ve ifaya ilişkin diğer bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler ve satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcının şikayetlere ilişkin çözüm yöntemleri,
g) Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi, usulü, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile malın bu taşıyıcıyla iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcıyla iadesi halinde ise iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgiler,”
Bununla birlikte belirtilmelidir ki yapılan değişiklikler kapsamında aracı hizmet sağlayıcısı satıcı veya sağlayıcı ile müteselsil olarak sorumlu tutulmuştur. Veri girişinin aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlarda, zorunlu hususlardaki eksikliklerden ve verilerin doğruluğundan aracı hizmet sağlayıcısının sorumlu olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Cayma Hakkı Hususunda Yönetmelikte Yapılan Değişiklikler
Tüketicinin mesafeli satışlarda cayma hakkı, bu hakkın kullanım yöntemi, süresi ve tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda yapılacak para iadesi işlemleri hakkında da önemli değişiklikler yapılmıştır.
Yukarıda belirttiğimiz üzere tüketiciyi cayma hakkı ve kapsamına ilişkin olarak ön bilgilendirme yükümlülüğü altında olan aracı hizmet sağlayıcı, yapılan değişiklikler ile birlikte artık aynı zamanda tüketicinin cayma hakkını bildirimi için platform üzerinde gerekli sistemleri kurmak ve tüketicilerin iletmiş olduğu cayma beyanlarının kendisine, satıcı veya sağlayıcıya ulaştığına ilişkin teyit bilgisini derhal iletmek zorundadır.
Yönetmelik kapsamında tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda para iadesinin hangi sürede yapılacağı konusunda bir netlik bulunmamakta iken Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 9. Maddesi ile Yönetmeliğin 12. Maddesinde değişiklikler yapılmış, para iadesinin cayma bildiriminin malın tesliminden önce yapılması durumunda aracı hizmet sağlayıcısının cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlü olduğu düzenlenmiştir.
Bu kapsamda malın teslimi sonrasında mesafeli sözleşmeden cayma halinde para iade işlemlerinin nasıl yapılacağı da Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 9. Maddesinde belirtilmiştir. Madde 9’da bu durum aynen;
“…(5) Cayma hakkının kullanımında, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere belirlenen iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanır. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde ise bu bilgilere 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından karşılanmak zorundadır….”şeklinde düzenlenmiştir.
Cayma Hakkı İstisnaları: Teknolojik Aletler ve Kurulumu Yapılmış Olan Mallar
Yapılan değişiklik ile yönetmelikte belirtilen cayma hakkının istisnalara başta tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler ve kurulum ya da montajı yapılan mallara ilişkin sözleşmeler eklenmiştir.
Yürürlük Tarihleri
Yönetmelikte yapılan değişikliklerden Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği m.9/4 kapsamındaki tüketicinin mesafeli sözleşmeden caymasına ilişkin iade işlemlerinin bankalarca tek seferde yapılmasına dair hükmün 1 Ocak 2023, diğer hükümlerin ise 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır.
Sonuç
İnternet üzerinden alışverişin ana akım olduğu günümüzde yapılan bu düzenlemelerin internette çeşitli platformlar üzerinden alışveriş yapan tüketiciyi korumaya yönelik olduğu açıktır.
Konuya ilişkin detaylı bilgi almak için bize buradan ulaşabilirsiniz.
Büromuzun Tüketici Hukuku ve Sözleşmeler Hukuku alanlarındaki çalışmaları hakkında detaylı bilgiyi internet sayfamızdan alabilirsiniz.
Av. Selinsu KÜLÜK
Uçar Hukuk & Danışmanlık Bürosu
